Mir Jakup Duvlatulı ( 1881)- (1930)
şair, yazar


Kazak Edebiyatı'nın İlk Romancısı



1881 yılında doğdu. Milliyetçi Kazak şairi. Aynı zamanda eğitimci, bağımsızlık taraftarı ateşli bir halk ozanıdır.

Uyan Kazak adlı şiiri çok meşhurdur. Kazakların millî benliklerine dönmesi gerektiğini savunur. Kazak gazetesinde çıkan şiirin yayımı Rus makamlarınca durduruldu. Daha sonra milliyetçi Kazaklar tarafından bu şiir 20 bin adet basıldı. Bütün Türk toplulukları arasında büyük bir ilgiyle karşılandı.

1910 yılında kaleme aldığı Bahtız Cemal adlı eseri, Kazak edebiyatının ilk romanı olarak kabul edilmektedir.

1930 yılında vefat etti.




Uyan Kazak Şiiri

Közindi aş oyan Kazak! Köter bast
Ötkizbey Karangıda beker castı
Cer ketti, din naşarlap, hal harap bop
Kazagım endi catuv caramastı

Gözünü aç, uyan Kazak, kaldır başını!
Karanlıkta geçirme ömrünü
Topraklar gitti, din zayıfladı, harap oldu.
Kazağım, artık sana yatmak yaramaz.”
(Mir Jakıp Dulatulı, Türkler, cilt:19.)

Kazak Edebiyatının Belli Başlı Temsilcileri
Bünyamin ÖZGÜMÜŞ Yağmur Sayı : 16
Temmuz - Ağustos - Eylül 2002




HAKKINDA YAZILANLAR

Mir Yakup Duvlatov (1885-1935)
Abdulvahap Kara

XX. yüzyıl başında Kazaklar arasında ilericiliğin ve siyasî şuurun oluşmasında büyük katkıları olacak eserlerden biri Mir Yakup Duvlat’ın kaleminden çıkmıştır. “Uyan Kazak” adıyla 1910’da Ufa’da yayımladığı kitabında Mir Yakup Duvlat Kazakları etkilemek için eserini Abay gibi manzum olarak kaleme aldı. Eserinde Duvlat, Kazakları her şeyi oluruna bırakmaktan vaz geçerek uyanmaya, karanlıklardan aydınlığa çıkmaya çağırdı. Duvlat’ın bu kitabının Kazakların uyanışına derin etkisi oldu.

Duvlat Kazak edebiyatında ilk roman yazarı olarak da özel bir yer almaktadır. “Bahtsız Cemal” isimli romanında Duvlat sadece Kazak edebiyatına roman kazandırmakla kalmadı, aynı zamanda o dönemde Kazak toplumunda ağır şartlar altında yaşayan kadınların sorunlarını da dile getirmiş ve kendinden sonraki Kazak yazarlarına bu konuda örnek teşkil etmiştir.

Kazakların modernleşmesinin kendi içinden çıkardığı düşünürler ve edebiyatçılarla gerçekleşeceğine inanan Dulatov’a göre, Puşkin, Gogol, Lermantov, Krilov, Turgenov ve Tolsloy gibi Rus halkına yol gösteren aydınlar gibi Kazaklar arasından da Abay Kunanbayev, Ahmet Baytursunov, Akmolla, Meşhur Cüsip gibi Kazak halkının geleceğini düşünen edipler ve aydınlar yetişmiştir.








www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)