Mehmet Behçet Yazar
şair, yazar



1890 yılında Halep'te doğdu. Selanik İdadi'sinden sonra Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Edebiyat öğretmenliği, maarif müdürlüğü, maarif müfettişliği yaptı. İstanbul Haydarpaşa Lisesi edebiyat öğretmeniyken gözlerinden rahatsız olduğu için, kendi isteğiyle emekliye ayrıldı (1951). Fecri Ati ekolüne bağlıdır. 3 Temmuz 1980'de İstanbul'da öldü. Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.

ESERLERİ:

Erganun (şiirler, 1911); Buhurdan (mensur şiirler, 1925); Genç Şairlerimiz ve Eserleri (inceleme, 1936); Genç Romancılarımız ve Eserleri (inceleme, 1937); Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı (antolojik anket, 1938); Yumak (şiirler, 1938).

HAKKINDA YAZILANLAR

Edebiyatçılar Alemine Bir Yolculuk
N. Tahir Ergün
Orkun sayı 30

Türk basın hayatının ünlü kişilerinden Sedat Simavi, Hürriyet gazetesini çıkarmadan önce Yedigün adlı, haftalık bir dergi çıkarıyordu. Bu dergi edebiyattan magazine, bir aydının ihtiyaç duyacağı her konuda yazılar, haberler yayınlardı. Bu derginin 1939-1941 yıllarında çıkan sayılarında “Edebiyatçılarımızı Tanıyalım” başlıklı bir dizi de yer almıştı. Bu dizinin yazarı, o dönemin ünlü edebiyat öğretmenlerinden ve araştırmacılarından Mehmet Behçet Yazar idi. O, her hafta bir edebiyatçının hayatını anlatıyordu, bu yazılarda. Yazdıkları doğrudan o edebiyatçılarla yaptığı konuşmalarla tesbit ettiği, yâni onlardan dinlediği verilere dayanıyordu. Bu bilgileri kendi edebiyat imbiğinden geçiriyor, süzüyor, onlara yeni edebî çeşniler katarak yazıyordu. Böylece o yılların ünlü veya tanınmamış 97 (doksan yedi) edebiyatçısının “özgeçmişi” hakkında önemli bilgiler sunan bir yazı dizisi ortaya çıktı. Fakat Yedigün dergisi ile birlikte onlar da unutulmaya mahkûm oldular.

Aradan altmış yıl geçtikten sonra, o yazılar titiz bir tarih ve özgeçmiş araştırmacısı olan Prof. Ali Birinci tarafından gün yüzüne çıkarıldı ve Mustafa Everdi’nin çabaları ile kitaplaştırıldı. Edebiyatçılar Âlemi: Edebiyatımızın Unutulan Simaları(*) adı ile yayınlanan eser, Yedigün’de yayınlanan yazıları aynen, hiçbir değişiklik ve ekleme yapmadan sunuyor. Bugün hepsi de ebedîlik âlemine göçmüş bu insanların hayatının 1939-1941’e kadar olan kesitini sunuyor bu yazılar. Onlar aracılığı ile 97 Türk edebiyatçısının hayatına ilişkin çok değerli bilgilere, çok önemli tesbitlere ulaşıyoruz. Kitaptaki yazılar, bu edebiyatçılarla ilgili araştırma yapacaklara önemli yardımlar ve yararlar sağlayacak niteliktedir.

Eserin önemli bir yanı da, Prof. Ali Birinci tarafından, kılı kırk yararcasına bir titizlikle hazırlanan ve kitabın başına konulan “A. Mehmet Behçet Yazar” başlıklı araştırmadır (7-12. ss.). Sayın Birinci, bu araştırmasında Yazar’la ilgili birtakım bilinmeyenleri de gözler önüne seriyor. Ayrıca, kitabın ilk sayfalarına aktarılan “Yedigün’ün Mühim Bir Teşebbüsü” adlı açıklamadan, özgemişinin verilmesi tasarlanan edebiyatçılardan bir bölümünün, yazık ki ele alınmadığı anlaşılıyor. Onlar hakkında da yazılabilseydi, ne iyi olurdu...

Kitap titiz bir sayfa düzenlemesi ile basılmış. Güzel bir kapak içinde. Özgeçmişi sunulan edebiyatçılar öz adlarının alfabe sırasında veriliyor. Her birine ayrılan bölümlerin ilk sayfasında da, o edebiyatçıların yine Yedigün dergisinden aktarılan çizimli resimleri veriliyor. Eserin sonuna konulan “Yazar ve Şahıs İsimleri İndeksi”, “Mecmua ve Gazete İndeksi” ve “Eser İsimleri İndeksi” adlı dizinler araştırmacılara yönelik önemli yardımcılar.

Birinci hamur kâğıda “numaralı olarak 1000 adet basılmış” olan bu esere sahip olmak da bir ayrıcalık sayılabilir. Ayrıca o, büyük hazlarla okunacak bir bilgi hazinesidir. Yayınlanmasını sağlayanlara teşekkürler...

Sağlanabileceği adres: 21. Yüzyıl Yayınevi; Sıhhiye, Hanımeli Sokağı, 19/20 06430 Ankara. Telefon: (0312) 231 68 58

(*)Edebiyatçılar Âlemi: Edebiyatımızın Unutulan Simaları. Mehmet Behçet Yazar, Yayına Hazırlayan Mustafa Everdi. Ankara: 21. Yüzyıl Yayınevi, 1999.



www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)