Taha Toros ( 1912)
yazar, şair, bürokrat, arşivci



1912 yılında Adana’da doğdu. Ailesinin beşinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Çocukluk yıllarında kalp hastalığı geçirdi. Kalbinin, vücuduna göre büyük olduğu tespit edildi. Önceleri müzik ve karikatürle ilgilendi. Adana Lisesi'nde birinci sınıfta okurken, ünlü edebiyat tarihçisi İsmail Habib Sevük’ün teşvikiyle edebiyatla ilgilenmeye başladı. Hayat mecmuasında şiirlerinin yayınlanmasıyla şiire merak sardı. Bir yandan da folklor çalışmalarına katılıyordu. 1929-1930 ders yılında Adana Lisesi’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne kayıt yaptırdı. 1 Eylül 1933 tarihinde mezun oldu ve maliye teşkilatında çalışmaya başladı. 1937'de Adana Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreterliği’ne atandı.

1937 ve 1940 yılları arasında Adana Ticaret ve Sanayi Odası'nda genel sekreter olarak çalıştı. Bu dönemde Çukurova ve Toroslar’da geniş kapsamlı folklor araştırmaları yaptı. 1941’de Ticaret Bakanlığı bünyesinde başmüfettiş olarak çalışmaya başladı. Görevi gereği birkaç kez gönderildiği Paris'te Türk kültür tarihiyle ilgili araştırmalar yaptı. Vatikan arşivlerinde Osmanlı Devleti ile Papalık arasındaki ilişkileri inceledi. Polonya'da konferanslar verdi.

1975 yılında emekli olana kadar Türkiye’nin bütün illerini dolaştı. Gittiği her yerin folklor ve edebiyatıyla ilgilendi. Türk kültür tarihiyle ilgili zengin bir arşive sahip oldu. Yayımlanmış birçok kitabının yanı sıra, gazetelerde ve dergilerde çok sayıda yazısı yayınlanmıştır. İstanbul Etiler semtinde, zengin arşivini barındıran evinde hayatını sürdürüyor.

Arşiv Sevdası

Taha Toros, arşiv sevdasını Mazi Cenneti I adlı kitabında şu cümlelerle özetler: "Arşiv oluşturmak, özellikle ülkemizde nadir yetişen biyograf olmak, bibliyografyada uzmanlık kazanabilmek, yararına yürekten inandığım, kültür zenginliklerindendir. Yaşamım boyunca bunu yapmaya çalıştım. Aslında bu konularla ölesiye uğraşmak, tedavisi mümkün olmayan bir hastalık gibidir. Bugün kanserin bile tedavisi mümkün. Ama "arşiv" hastalığının tedavisi yok!. Ne diyelim, Tanrı, bu türden hastalığa yakalananları kurtarmasın!"

"Taha" ismini almasının ilginç hikayesi:

Kendisinden on beş ay evvel doğan Ömer isimli kardeşi henüz bir yaşındayken hayatını kaybetmiştir. Yedi aylıkken erken doğum ile dünyaya gelen Taha Toros`a üç ay önce vefat eden kardeşinin henüz defterden silinmemiş olan nüfus kağıdı verilmiş, Toros bu nüfus kağıdını tahsil hayatında ve askerlikte de kullanmıştır. Ailedeki geleneğe göre isimler doğum tarihini belirtmek üzere ebced hesabıyla veriliyordu. Ancak alie, Rumi takvime göre 1328 sayısını tutturacak bir isim bulamamıştı. Dönemin Musul milletvekili Taha Efendi konudan haberdar olmuş ve ebced hesabına uygun olmasa da bebeğe kendi adını armağan etmiştir.

26 Ocak 2012 tarihinde İstanbul'da vefat etti.

ESERLERİ:
•Toros Demetleri (1929)
•İki Ses Geliyor (şiirler, 1934)
•Türk Kadın Şairleri (antoloji, 1934)
•Seyhan Efsanesi (1935)
•Toroslarda Tahtacı Oymakları (1938)
•Köy İktisadiyatı (1938)
•Şair Ziya Paşa'nın Adana Valiliği (1940)
•Dadaloğlu (1940)
•Türk Hatipleri (1949)
•Geçmişte Türkiye-Polonya İlişkileri (1983)
•Fikret Mualla (1986)
•İlk Kadın Ressamlarımız (1988)
•Mazi Cenneti 1 (1992)
•Kahvenin Öyküsü (1998)
•Türk Edebiyatından Altı Renkli Portre (1998)
•Nazım Hikmet (2005)
•Ali Münif Bey'in Hatıraları / İsis Yayınları
Taha Toros (d. 1912), Türkiye'nin ender biyografi uzmanlarındandır. Kendisi de Adanalı olup Ali Münif Bey'in yakını idi. Taha Toros'un son dönem tarihimizle ilgili yayınlanmış 29 kitabı vardır...




HABER

102 yaşında hayata veda etti

Tarihçi-yazar Taha Toros, 26 Ocak Perşembe günü Etiler'deki evinde 102 yaşında hayatını kaybetti.

Toros, cuma günü de Zincirlikuyu'da düzenlenen cenaze töreninin ardından sessiz sedasız toprağa verildi. Taha Toros'un oğlu Hilmi Toros, babasının cenazesinin sade bir törenle kaldırılması ve ilan verilmemesi için vasiyeti olduğunu söyledi. Hilmi Toros, babasının 100 yaşında olmasına rağmen her gün ofisine gidip okuduğunu, gündemi takip ettiğini, arşivci olduğu için gazetelerden kupürler kestiğini söyledi. 1912 yılında Adana'da doğan Taha Toros, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden 1933'te mezun oldu ve maliye teşkilatında çalışmaya başladı. 1937-1940 yılları arasında Adana Ticaret ve Sanayi Odası'nda genel sekreter olarak çalışırken Çukurova ve Toroslar'da folklor araştırmaları yaptı. 1941'de Ticaret Bakanlığı bünyesinde başmüfettiş olarak çalışmaya başladı. Görevi gereği birkaç kez gönderildiği Paris'te, Türk kültür tarihiyle ilgili araştırmalar yaptı. Vatikan arşivlerinde Osmanlı Devleti ile Papalık arasındaki ilişkileri inceledi. Polonya'da konferanslar verdi. Çok sayıda kitaba da imza atan Toros, 1975 yılında emekli olana kadar Türk kültür tarihiyle ilgili zengin bir arşive sahip oldu.
Zaman 31 Ocak 2012






www.biyografi.net (Binlerce Biyografi)