Sökeli Cafer Efe (1885)-(1919)
efe
1885 yılında Girit’te doğdu. Girit'teki Rum baskısı sonucu Söke'ye yerleşti. Yunan işgalinden sonra Milli Mücadeleye kendi çetesi ile katıldı. Türklerin aleyhinde eylem yapan Rum kışkırtıcılarla savaştı. Ortaklar, Aziziye ve en son Germencik’te Yunan ordusuna karşı mücadele etti.
19 Temmuz 1919 tarihinde en başarılı baskını olan Germencik baskınında vuruldu.
Şehit düştüğü yerin yakınında bir ilkokula ve Söke’de Kemal Paşa mahallesinde bir cadde'ye adı verildi.
Sökeli Cafer Efe Türküsü
Sökeli Cafer Efe ile ilgili yakılmış türkülere rastlamak da mümkündür. Anadolu insanı hangi yiğidine türkü yakmaz ki. İşte bunlardan birini de eğitimci şair yazar Oyhan Hasan Bıldırki "Dil Çerezleri" adlı eserine halkın ağızdan aldığı gibi koymuştur.
Alıverin,sandığımdan kürkümü
Ben ölürsem söylesinler türkümü
Ana benim al entarim soldu mu
Kader kısmet böyle imiş Efeler hey
Germencik ortasında toplar kuruldu
Cafer Zeybek öğle sonu vuruldu
Anasına akşam üstü duyruldu
Kader kısmet böyle imiş Efeler hey
Mezarımı derin kazın dar olsun
Etrafında mor sümbüllü bağ olsun
Cafer öldü vatan sağ olsun
Kader kısmet böyle imiş Efeler hey
HAKKINDA YAZILANLAR
Sökeli Cafer Efe
Sabahattin Burhan
Bilge Kültür Sanat / Roman Dizisi
Türkçe
574 s. -- 2. Hamur-- Ciltsiz -- 13 x 19 cm
İstanbul, 2014
ISBN : 9786054921348
Okurken dehşete kapılacağınız, gözyaşlarınızı tutamayacağınız müthiş bir eser. Sökeli Şehit Cafer Efe… Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Sökeli Cafer'in hayatı, düşmanla yaptığı mücadele ve bir milletin şahlanışı ancak böyle destansı bir üslupla ele alınabilirdi.Sabahattin Burhan, sadece usta bir roman yazarı değil, çok iyi bir araştırmacı, iyi bir gözlemci. Üstelik üslubu son derece akıcı. Dev gibi eserleri onun kaleminden bir solukta okuyabiliyorsunuz.
Sökeli Cafer Efe, mazimizden bugüne açılan bir perde. Bizlere bu perde vasıtasıyla, ülkemizin ve insanımızın yaşadığı zor ve dehşet dolu günleri gösteriyor. Neredeyse unuttuğumuz değerler, kahramanlarla birlikte gözlerimizin önüne geliyor. Ayrıca unutmaya yüz tuttuğumuz bazı gerçekleri de bizlere hatırlatıyor.Bir milletin kurtuluşu için neler yapıldı, nasıl büyük zorluklar yaşandı öğrenmek isteyenler için Sökeli Cafer Efe ideal bir kitap.Bebekleri gözlerinin önünde öldürülen kadınların çığlıklarına, kuyuya atılan genç kızlarımızın feryatlarına, herkesin önünde gözleri çıkarılan, ağızları burunları kesilen, bağırsakları deşilen delikanlıların durumuna tahammül ederek okuyun bu kitabı. Okuyun ve memleketi ne pahasına bize bırakan yiğitlerimize ve böylesi muhteşem bir eseri yıllarca emek harcayarak bizlere kazandıran yazara teşekkür edin.
(Tanıtım Bülteninden)
HAKKINDA YAZILANLAR
KURTULUŞ SAVAŞI´NDA CAFER EFE
https://sehitcaferoo.meb.k12.tr/icerikler/sehit-cafer-efe_1626488.html
Söke'li Cafer Efe 1890'lı yılların başında Girit'in Kandiye şehrinin Kolena Köyü'nde doğmuş bir Türk'tür. Ailesi ile birlikte bağcılık ve zeytincilik yapmakta olan genç Cafer, bir rum olan Acaritsis'i öldürdükten sonra müebbet hapse mahkum olmuştur. Girit Adası'nda bulunan Türkler Cafer Efe lehine gösteriler ve baskınlar düzenleyince, adayı terk etmek koşuluyla serbest bırakmışlardır.
Cafer annesi Havva Kadın - babası Ibrahim Efendi - kardeşi Haydar ve bir kızkardeşiyle birlikte, önce Erdek'e, sonra Izmir'e daha sonra da Söke'ye gelerek yerleşmiştir. Gönüllü olarak askere giden Cafer, Balkan Savaşı´na katılmış ve ağır yaralanmış, Mondros Mütarekesi´yle ordunun terhis edilmesi sonunda Söke'ye dönmüştür.
Kurtuluş savaşı öncesi Söke ve çevresinde yaşayan Rumların işgalci Yunan kuvvetlerinden güç alarak bölgede yarattıkları şiddet ve baskılara karşı mücadeleye başlayan Cafer Efe bir grup Sökeli arkadaşlarıyla Mursallı, Yoran (Didim), Ortaklar, Balatçık, Germencik, Uluyol, Celse köylerindeki Yunan karakollarına baskınlar düzenlemiş, ulusal direnişin temellerini atmıştır...
Söke müfrezesinin sevk ve idaresi Binbaşı Saip Bey´de idi. Ancak müfrezenin başında da Girit'li Caferaki (Cafer Efe) vardı. Germencik, Ortaklar, Söke çevresinde birçok baskını başarıyla gerçekleştiren Cafer Efe (Caferaki) 03 Temmuz 1919 günü Germencik'teki Yunan Birliğine yaptığı baskında, kurulan bir pusuya düşürülerek Mülazım Şamlı Selim Efendi ve birkaç askeriyle birlikte şehit oldu. Anadolu, kurtuluş mücadelesini verirken birçok kahramanlar ile isimsiz kahramanlara yani atalarımıza mutlaka rastlarız. Söke mücadelesinde de yine Cafer Efe (Caferaki)'nin kardeşide var. Bunlardan birisi olan Anzavur İsyanı'na da Söke'den 110 kişilik bir kuvvet Cafer Efe'nin kardeşi Haydar Ağa komutasında Çerkez Ethem kuvvetlerine katılmak üzere gönderilmiştir. Anadolu kurtuluş mücadelesinde her imkan değer bulmuş ve kulllanılmıştır.
Sökeli Cafer Efe, Kurtuluş Savaşı öncesi, Söke ve yöresinde yaşayan Rumlara, Yunan kuvvetlerine karşı mücadele başlatmıştır. Yunan ordusuna ait Mursallı - Yoran (Didim) - Ortaklar - Balatçık - Germencik - Uluyol ve Celse köy karakollarına kızanları ile baskınlar düzenlemiştir. Germencik baskınında da şehit düşmüştür.